Quahog - urzekające skarby Ameryki Północnej

W roku 2000, Alan Golash, jubiler z Newport, odwiedził jeden ze sklepów z antykami w nadziei na znalezienie interesującej starej biżuterii, którą mógłby odrestaurować i odsprzedać z zyskiem. Nie przypuszczał nawet, że ta wizyta odmieni jego życie, przynosząc mu niespodziewaną sławę. Uwagę jubilera zwróciła stara brosza, która na pierwszy rzut oka wyglądała na biżuterię sztuczną. Bardziej niż osadzone w niej kamienie zainteresowała go oryginalna oprawa, zatem bez targowania się o cenę zapłacił żądane 14 dolarów. Jakież było jego zdziwienie, gdy po oczyszczeniu broszy w warsztacie, odkrył  że oprawa wykonana jest  z 18 karatowego złota, pokrytego emalią w kolorze białym z czarnymi motywami dekoracyjnymi, w której osadzono dwie rzadkie perły Quahog o liliowo-fioletowej barwie oraz trzy diamenty. Alan Golash zdawał sobie sprawę, że perły które ma przed sobą  są ogromnie cenne. Poprosił zatem o pomoc historyków oraz ekspertów kamieni szlachetnych, którzy oszacowali datę powstania broszy na okres pomiędzy 1835 a 1875 rokiem, a jej wartość na sumę pomiędzy 250 tysięcy a 1 milion dolarów. Historia okazała się na tyle niezwykła, że po jej ujawnieniu Alan Golash udzielił ponad 100 wywiadów telewizyjnych i radiowych, transmitowanych w 28 językach.

Wiktoriańska brosza z perłami Quahog znaleziona przez Alana Golasha.
Zdjęcie dzięki uprzejmości Antoinette Matlins, PG, FGA.

Większa z pereł osadzonych w broszy, jako perła Quahog o niespotykanych rozmiarach (guzik o średnicy 14 mm, masie 13,5 ct, najbardziej poszukiwanej liliowo-fioletowej barwie, z bardzo cenionym efektem "oka"), została nazwana perłą Venus. Trudności z jej wyceną związane są przede wszystkim z jej rzadkością - jest to jedyna znana perła Quahog jakości jubilerskiej o tak dużych rozmiarach.

Brosza została po raz pierwszy zaprezentowana publicznie na targach w Tucson w roku 2005, po czym stała się jednym z eksponatów wystawy "Pearls: A Natural History" pokazywanej w wielu krajach przez American Museum of Natural History. Alan Golash planował następnie jej sprzedaż przez jeden z największych domów aukcyjnych, jednak światowy kryzys ekonomiczny spowodował, że aukcja ta została odłożona w czasie. Przedwczesna śmierć właściciela broszy nie pozwoliła mu zrealizować planów jej sprzedaży. Klejnot został odziedziczony przez jego najlepszego przyjaciela, który zamierza wystawić ją na licytację w domu aukcyjnym Christie' s lub Sotheby's jesienią tego roku, jeśli do tego czasu nie otrzyma satysfakcjonującej go oferty. Aukcja ta jest jedną z najbardziej wyczekiwanych wśród entuzjastów pereł.

Perły Quahog

Perła Quahog /wym: ko-hog/ jest tworem powstającym w ciele małża Venus mercenaria (lub Mercenaria mercenaria) bytującego na zachodnich wybrzeżach Atlantyku od Kanady aż po Florydę i Zatokę Meksykańską, choć ich największe skupiska znajdują się pomiędzy Przylądkiem Cod a wybrzeżami New Jersey.  Perły te były cenione już przez Indian z plemienia Algonkinów, którzy nazywali je "Poquauhock" (z czego wywodzi się nazwa współczesna) i używali ich (oraz koralików robionych z muszli małży Venus mercenaria) jako ozdób, pełniły również funkcję środka płatniczego.

Podobnie jak perły Melo, Quahog nie jest perłą sensu stricto - jest biokonkrecją węglanową zaliczaną do pereł głównie z powodu podobnego sposobu powstawania. Występuje w barwach od białej, przez liliowe, purpurowe, brązowe aż do czarnej, przy czym najrzadsze i najbardziej cenione są te w odcieniach liliowo-fioletowych. Najczęściej osiąga rozmiary 5-6 mm, egzemplarze powyżej 7 mm są już uważane za duże. Może przybierać różne kształty, zazwyczaj odbiegające od kuli, często barokowe. Najbardziej poszukiwane są oczywiście okazy o dużym stopniu regularności. Większość pereł Quahog ma słaby połysk, najpiękniejsze i najrzadsze egzemplarze charakteryzuje połysk opisywany jako porcelanowy. Niezwykle rzadko występuje w nich struktura płomieni, w niektórych perłach o kształcie guzika (m.in. w perle Venus) można natomiast zaobserwować bardzo ceniony efekt "oka", w którym centralna część jest jaśniejsza niż jej brzegi. Perły Quahog mają zazwyczaj gładką powierzchnię, a jakiekolwiek jej defekty bardzo wpływają na obniżenie ich wartości.

Rzadkość występowania

Prawdopodobieństwo znalezienia perły Quahog o liliowo-fioletowej barwie wynosi 1:100.000 (jeden ze stu tysięcy małży będzie zawierał taką perłę) przy czym tylko jedna z dwudziestu znalezionych pereł będzie miała jakość jubilerską. Oznacza to szansę 1:2.000.000 na znalezienie liliowo-fioletowej perły Quahog o jakości jubilerskiej.

Perły Quahog znajdujące się na rynku są wynikiem przypadkowych znalezisk wynikających z połowu małży Venus mercenaria dla potrzeb przemysłu spożywczego (niektóre z nich zostały znalezione w podczas konsumpcji małży w restauracjach). W Polsce perła ta jest zupełnie nieznana, brak nawet wzmianek o niej w literaturze gemmologicznej. Wobec rzadkości występowania (jest to jedna z najrzadszych pereł na świecie), biżuteria z pereł Quahog jest unikatowa. Z tego też powodu nie podejmowano nigdy prób ich hodowli - trudno byłoby oszacować potencjalny popyt, w związku z czym hodowla mogłaby okazać się nieopłacalna. Wszystkie obecne na rynku perły Quahog są zatem perłami naturalnymi.

Małż Venus mercenaria

Środowiskiem naturalnym małży Venus mercenaria są wschodnie wybrzeża Ameryki Północnej od Zatoki Św. Wawrzyńca w południowo wschodniej części Kanady, aż po Zatokę Meksykańską. W sposób sztuczny zasiedlono nimi również morza u wybrzeży Kaliforni oraz Wielkiej Brytanii. Małże te poławiane są przede wszystkim jako źródło pożywienia - są one cenionym delikatesem w wielu krajach. Spełniają one również ważną rolę przyczyniając się do filtrowania wód z toksycznych związków. Z uwagi na ich walory spożywcze próbowano je także osiedlić w Morzu Śródziemnym, jednak próby te nie zakończyły się sukcesem.

Najbardziej cenione są małże  w wieku 4-8 lat, gdy muszla ma wielkość 5-10 cm. Z uwagi na intensywne połowy tego gatunku małży osobniki starsze są rzadziej spotykane.

Małże Venus mercenaria

Muszla małży Venus mercenaria jest bardzo twarda (angielska nazwa małża to Hard Clam - czyli "twardy małż"), a wobec pięknego, biało - fioletowego ubarwienia jej wewnętrznej części, bywa używana do produkcji różnego rodzaju ozdób.

Bezcenna perła znowu zmieni właściciela

Decyzją obecnego właściciela brosza z perłą Venus zostanie sprzedana jeszcze w tym roku, przy czym jego sytuacja życiowa skłania go do zawarcia transakcji jeszcze przed planowaną na jesień aukcją. Pozostajemy w stałym kontakcie z jego przedstawicielem - jeśli ktoś z Państwa byłby zainteresowany zakupem tego unikalnego skarbu, prosimy o kontakt - możemy złożyć ofertę w Państwa imieniu.